H αναπαράσταση της «Δίκης του Σωκράτη» στη
Στέγη Τεχνών και Γραμμάτων του Ωνασείου Ιδρύματος στις 25 Μαϊου 2012 κι ένα
χρόνο ενωρίτερα στη Νέα Υόρκη[1] με προβλημάτισε
για τα πολιτικά κίνητρα της Δίκης του Σωκράτη το 399 π.Χ Παρόλο το ιστορικό,
φιλοσοφικό και νομικό ενδιαφέρον που παρουσίασε η νέα δίκη του Σωκράτη 2500
χρόνια αργότερα, δεν μπορώ να μην πω ότι προβληματίστηκα για
πολλές από τις κατηγορίες που ακούστηκαν σχετικά με την αντιδημοκρατική
συμπεριφορά του Σωκράτη, η οποία συνδέθηκε κυρίως με τους μαθητές του,
Αλκιβιάδη, Χαρμίδη και Κριτία, οι οποίοι πρόδωσαν το δημοκρατικό πολίτευμα της
πατρίδας τους, ο μεν πρώτος κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, οι δε
δεύτεροι ως δυο από τους Τριάκοντα Τυράννους. Οι προβληματισμοί μου
συνεχίστηκαν γύρω κι από τα πραγματικά κίνητρα της αναβίωσης της Δίκης του Σωκράτη ως θεσμού σήμερα. Ερωτώ
λοιπόν, πέρα από το ιστορικό, φιλοσοφικό και νομικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει
η Δίκη του Σωκράτη, μήπως υπάρχουν κι άλλα κίνητρα της αναβίωσης της ως θεσμού;
Και βέβαια μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι ζούμε στην εποχή της
μετα-δημοκρατίας, όπου η πολιτική κρίση έρχεται να συμπληρώσει την οικονομική
κρίση που βιώνουμε, ελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια.
Όλες αυτές οι απορίες μού πρόσφεραν
το κίνητρο λοιπόν ν΄ αναζητήσω περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο του
Σωκράτη και τη Δίκη του. Το κίνητρο
στην ανάγνωση, που λειτουργεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή κι ανάγνωση ενός βιβλίου, είχε βρεθεί για μένα. Κι ήμουνα τυχερή, διότι στη βιβλιοθήκη
μου υπήρχε ένα ξεχασμένο μικρό βιβλίο, 143 σελίδων, το οποίο διένειμε η
εφημερίδα ΒΗΜΑ το 2007 με τίτλο «Σωκράτης» του Louis-Andre Dorion,
έκδοση 2004, καθηγητή της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στα Πανεπιστήμια του
Μόντρεαλ και του Παρισιού[2]. Το
βιβλίο αυτό αναφερόταν στο λεγόμενο Σωκρατικό Ζήτημα, το οποίο ομολογουμένως
αγνοούσα στις λεπτομέρειες του, και το οποίο φώτιζε αρκετά τα αίτια των τόσων
διαφορετικών απόψεων-ερμηνειών γύρω από τη συμπεριφορά και τη Δίκη του Σωκράτη.